Bu gün 25 aralık. Noel. Tabiki bizim bayramımız yada günümüz değil ama tüm dünyaya yayılan dalga dalga tüketim çılgınlıkları günlerinden biri. Ama bir tarihi var…
Pek bilinmeyen noelin asıl anlamı, tarihi ise şu…

Noel, Hz. İsa’nın doğumunu anmak için her yıl genellikle 25 Aralık tarihinde milyarlarca insan tarafından kutlanan dini ve kültürel bir gündür. Birçok ülkede Noel günü resmi tatildir ve Hristiyanlar tarafından kutlanır. Son yıllarda Hristiyan olmayan ülke ve uluslar da Noel kutlamaları yapmaktadır. Bazı ülkelerde Noel Arifesi olarak bilinen Christmas Eve günü Noel’den daha önemli bir gün olarak kutlanmaktadır.

Hz. İsa’nın doğumuna dair net bir tarih olmasa da Batı Hristiyan Kilisesi 4’üncü yüzyılın ortasından itibaren doğumu 25 Aralık Noel günü olarak kabul etmiştir. Günümüzde Hristiyan aleminin büyük bir çoğunluğu Miladi Takvim’e göre 25 Aralık’ta Noel’i kutlamaktadır. Doğu Hristiyan Kiliseleri de Noel günü için Jülyen Takvimi’ndeki 25 Aralık tarihini esas alır. Bu tarih Miladi Takvim’de 7 Ocak tarihine tekabül eder. 6 Ocak tarihi de Batı Hristiyan Kilisesi için Epifani bayramıdır.

Hristiyan aleminde Noel günü için bir anlaşmazlık bulunmamaktadır fakat genel olarak 25 Aralık tarihi baz alınır. Noel’in neden 25 Aralık günü kutlandığına dair bir bulgu olmasa da bazı sebepler 25 Aralık tarihini seçmeye yöneltmiş olabilir. Romalılar 25 Aralık tarihini yılın en uzun gecesi ve en kısa gündüzünün yaşandığı gün dönümü olarak kabul ederdi. Bu tarihten itibaren gündüz süresi uzuyor ve Güneş daha çok görünüyordu.

Eski bir ahit dizesinde Hz. İsa, Güneş olarak betimlenmiştir ve 25 Aralık günü, 25 Mart’ta kutlanan Beşaret’ten 9 ay sonrasına da işaret etmektedir. Antik Roma’da yılın bitmesine yakın birtakım pagan festivalleri düzenlenirdi. Noel tarihi de bu festivallerle beraber belirlenmiş olabilir. Bazı bilim insanları pagan festivali açıklamasına katılmıyor. Onlara göre Roma İmparatoru Aurelianus, Hristiyan Kilisesi’nin yükselişine karşı olarak 25 Aralık’ta bir pagan festivali düzenlenmesine karar vermiş bu bir süre sonra bu tarih Noel olarak kutlanmaya başlanmıştı.

Noel ilk kez ne zaman kutlandı?

Dünya’da ilk Noel kutlaması Roma’da 336 yılında yapılmıştır. Orta Çağ’da Noel Epifani bayramının gölgesinde kalmıştır. 800 yılından sonra Noel, Şarlman’ın Noel günü imparatorluk tacı giymesiyle tekrar önem kazanmaya başlamıştır. Alkol tüketimi ve kötü davranışla özdeştirildiği için bağnaz Protestanlar 17’inci yüzyılda Noel kutlamalarını yasakladı ve 1660 yılında resmi tatil günü olarak ilan edildi. 19’uncu yüzyılın başlarında Anglikan Kilisesi’nde gerçekleşen Oxford Hareketi ile beraber Noel tekrar önem kazandı. Charles Dickens ve diğer önemli yazarlar Noel gününü aile, din, hediye alışverişi ve sosyal barış gibi kavramlarla özdeştirdi.